Wydawca treści
Polskie lasy
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
fot. Paweł Fabijański
Polska jest w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o powierzchnię lasów. Zajmują one 29,2 proc. terytorium kraju, rosną na obszarze 9,1 mln ha. Zdecydowana większość to lasy państwowe, z czego prawie 7,6 mln ha zarządzane jest przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
W Polsce lasów wciąż przybywa. Lesistość kraju zwiększyła się z 21 proc. w roku 1945 do 29,2 proc. obecnie. Od roku 1995 do 2011 powierzchnia lasów zwiększyła się o 388 tys. ha. Podstawą prac zalesieniowych jest „Krajowy program zwiększania lesistości", zakładający wzrost lesistości do 30 proc. w 2020 r. i do 33 proc. w 2050 r. Lasy Polski są bogate w rośliny, zwierzęta i grzyby. Żyje w nich 65 proc. ogółu gatunków zwierząt.
Lasy rosną w naszym kraju na glebach najsłabszych, głównie z powodu rozwoju rolnictwa w poprzednich wiekach. Wpływa to na rozmieszczenie typów siedliskowych lasu w Polsce. Ponad 55 proc. powierzchni lasów zajmują bory. Na pozostałych obszarach występują siedliska lasowe, głównie mieszane. Ich niewielką część stanowią olsy i łęgi – niewiele ponad 3 proc.
W latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc.
Na terenach nizinnych i wyżynnych najczęściej występuje sosna. Rośnie ona na 64,3 proc. powierzchni leśnej w PGL LP oraz na 57,7 proc. lasów prywatnych i gminnych. W górach przeważa świerk (zachód) oraz świerk z bukiem (wschód). Dominacja sosny wynika ze sposobu prowadzenia gospodarki leśnej w przeszłości. Kiedyś monokultury (uprawy jednego gatunku) były odpowiedzią na duże zapotrzebowanie przemysłu na drewno. Takie lasy okazały się jednak mało odporne na czynniki klimatyczne. Łatwo padały również ofiarą ekspansji szkodników.
W polskich lasach systematycznie zwiększa się udział innych gatunków, głównie liściastych. Leśnicy odeszli od monokultur – dostosowują skład gatunkowy drzewostanu do naturalnego dla danego terenu. Dzięki temu w latach 1945-2011 powierzchnia drzewostanów liściastych na terenach PGL LP wzrosła z 13 do ponad 28,2 proc. Coraz częściej występują dęby, jesiony, klony, jawory, wiązy, a także brzozy, buki, olchy, topole, graby, osiki, lipy i wierzby.
W naszych lasach najczęściej występują drzewostany w wieku od 40 do 80 lat. Przeciętny wiek lasu wynosi 60 lat. Coraz więcej jest drzew dużych, liczących ponad 80 lat. Od końca II wojny światowej ich powierzchnia wzrosła z 0,9 mln ha do prawie 1,85 mln ha.
Raporty o stanie lasów w Polsce
Najnowsze aktualności
Wyzwania naszych lasów – korniki
Wyzwania naszych lasów – korniki
Kornik drukarz
Kornik drukarz
Kornik ostrozębny
Zagrożenia dla środowiska przyrodniczego dzielimy na trzy grupy:
- Zagrożenia abiotyczne, czyli zagrożenia związane z warunkami klimatycznymi np. susza, wiatr, okiść.
- Zagrożenia antropogeniczne, czyli działania człowieka mające negatywny wpływ na środowisko np. emisja zanieczyszczeń, zaśmiecanie lasu, nadmierna eksploracja terenu leśnego.
- Zagrożenia biotyczne to takie, które są spowodowane działaniem organizmów żywych na drzewostany np. zgryzanie młodych drzewek przez jeleniowate, choroby grzybowe drzew oraz żerowanie szkodników owadzich na drzewach.
W naszym Nadleśnictwie szkodnikami wtórnymi, które zagrażają lasom są m.in. kornik drukarz Ips typographus oraz kornik ostrozębny Ips acuminatus (Gyll.).
Kornik ostrozębny występuje na sośnie, natomiast kornik drukarz głownie na świerku. Są to chrząszcze żerujące na osłabionych drzewach, lecz w czasie gradacji (masowy przyrost liczebności) kornik drukarz atakuje także zdrowe i nieosłabione drzewa, dlatego tak ważnym jest jej zapobieganie. Na dwudziestometrowym świerku może być nawet 100 000 chrząszczy kornika drukarza. Masowe pojawienie się kornika może skutkować wyginięciem całego lasu.
Metodą zapobiegającą powyższemu zagrożeniu jest wywieszanie pułapek feromonowych mających za zadanie wyłapać korniki wychodzące ze ściółki po zimowaniu.
Kolejną metodą jest także wycinka drzew już zaatakowanych i jak najszybszym wywiezieniu ich z lasu. Z tego względu można zaobserwować pojawiające się w drzewostanach luki, czy zręby, na których przeprowadzane są cięcia sanitarne.
Leśnictwami na naszym terenie, które w ostatnim czasie musiały stoczyć walkę z kornikiem są m.in. Rurzyca, Cisewo, Strumiany, Zabrodzie, czy Bącznik.
