Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowy

Zespół przyrodniczo-krajobrazowy – forma ochrony przyrody w Polsce. Ustawa o ochronie przyrody z 2004 roku definiuje je jako „fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe i estetyczne”. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy wyznacza się w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego, dla zachowania jego wartości przyrodniczych, kulturowych i estetycznych. Działalność na terenach objętych tą formą ochrony uwarunkowana jest opracowaniem dla nich planu zagospodarowania przestrzennego, który uwzględni postulaty przyrodników i historyków. Według danych z 31 grudnia 2018 roku liczba zespołów przyrodniczo-krajobrazowych w Polsce wynosiła 331, które zajmowały powierzchnię 118 911,1 ha.

Obszary Natura 2000

Program Natura 2000 jest systemem przyjętym przez Unię Europejską dla ochrony wybranych elementów przyrody, najważniejszych z punktu widzenia całej Europy. System ten nie ma zastępować systemów krajowych, ale je uzupełniać - dawać merytoryczne podstawy do zachowania dziedzictwa przyrodniczego w skali kontynentu. Polega ona na wybraniu (według określonych kryteriów), a następnie skutecznym ochronieniu, określonych obszarów. Podstawą do wybierania i chronienia obszarów zaliczanych do systemu Natura 2000 stanowią dwie dyrektywy europejskie: tzw. Dyrektywa Ptasia i Dyrektywa Siedliskowa, na podstawie których tworzone są specjalne obszary ochrony siedlisk oraz obszary specjalnej ochrony ptaków.

Pomniki przyrody

Pomniki przyrody to zwykle pojedyncze okazy przyrody ożywionej bądź nieożywionej. Najczęściej występującymi w lasach pomnikami przyrody są najstarsze i największe drzewa. W 2019 r. zestawiono ich 11 314, z czego 9 tys. stanowiły drzewa, a 1380 grupy drzew.

Użytki ekologiczne

Użytki ekologiczne to zwykle obiekty o niewielkiej powierzchni – małe oczka wodne, śródpolne kępy drzew i krzewów, torfowiska, bagna i wydmy. To pozostałości ekosystemów, mające znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej. Obecnie na gruntach w zarządzie PGL LP znajduje się ponad 8 tys. o powierzchni ponad 29,5 tys. ha.

Ochrona gatunkowa

Ochrona gatunkowa dotyczy najcenniejszych, unikatowych i rzadkich przedstawicieli flory i fauny. W Polsce ochroną ścisłą objętych jest 715 gatunków roślin, 322 gatunków grzybów i porostów oraz 799 gatunków zwierząt. Około 65 proc. gatunków dzikiej flory i fauny Polski to gatunki leśne.

Najnowsze aktualności Najnowsze aktualności

Powrót

Wkrótce rusza akcja „Wieniec”

Wkrótce rusza akcja „Wieniec”

W dniach 4-12 marca Straż Leśna w całej Polsce przeprowadzi akcję pod kryptonimem „Wieniec”. Jest ona skierowana przeciwko nieprzestrzegającym prawa zbieraczom poroża oraz kłusownikom.

Jest to już cykliczna akcja Straży Leśnej, prowadzona przy wsparciu sił Policji, Straży Granicznej oraz Państwowej Straży Łowieckiej.

Jej celem jest przeciwdziałanie i zwalczanie kłusownictwa oraz pozostałych przejawów tzw. szkodnictwa łowieckiego, kontrola legalności skupu i obrotu zwierzyną, a także egzekwowanie, głównie od osób trudniących się zbieraniem zrzutów poroży, zachowań zgodnych z obowiązującymi przepisami.

Działania strażników leśnych i pozostałych służb  obejmą przede wszystkim patrolowanie terenów będących ostoją zwierzyny, obszarów zagrożonych kłusownictwem i odwiedzanych przez zbieraczy poroża. Podczas patroli będą sprawdzać czy zbieracze poroża nie wkraczają np. na tereny rezerwatów czy w miejsca objęte zakazem wstępu, czy swoimi działaniami nie płoszą zwierząt i nie narażają ich na stres. Przy okazji kontrolować będą czy w terenie nie są rozstawiane wnyki. Kontrole obejmą także punkty skupu dziczyzny i legalne pochodzenie mięsa.

Poroże to twarda, kostna struktura, którą noszą samce krajowych jeleniowatych. Im większe i okazalsze tym lepiej świadczy o sile oraz możliwościach reprodukcyjnych samca. Oprócz funkcji reprezentacyjnej służy także jako broń podczas walk byków o samice. Po zakończeniu okresu godowego jest ono zrzucane. Proces zrzucania poroża odbywa się co roku – samiec gubi stare poroże, a w jego miejsce wyrasta nowe.

 

Zrzutami nazywamy poroże zgubione przez sarny, łosie, daniele i jelenie. Przełom lutego i marca ta czas, kiedy jelenie pozbywają się starego poroża. Jednocześnie to czas kiedy do lasu ruszają „łowcy zrzutów”.

Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem znalezione zrzuty możemy sobie zabrać jeśli zostały one znalezione na terenie lasów gospodarczych. Zbieranie zrzutów w rezerwatach i parkach narodowych jest nielegalne. Udając się do lasu na poszukiwanie zrzutów należy pamiętać również o miejscach, w których obowiązuje zakaz wstępu, mimo, że jest to las gospodarczy. Są to m.in. lasy do 4 m wysokości drzew czy tereny oznaczone jako „Ostoja zwierzyny”.

Nie wolno również  tropić i płoszyć zwierząt aby zdobyć poroże. Niestety nie wszyscy zbieracze postępują etycznie. Tropią chmary jeleni, zmuszają je do ciągłego przemieszczania się co doprowadza do osłabienia zwierząt, którym i tak jest ciężko z uwagi na zimowe warunki i ograniczony dostęp do pożywienia.

O tym jak szukać zrzutów w lesie opowiada Zdobek w jednym z odcinków „Obliczy lasów: