Podstawą prowadzenia wielofunkcyjnej gospodarki leśnej w Lasach Państwowych, mającej na celu powszechną ochronę lasów, trwałość ich utrzymania przy ciągłym i zrównoważonym wykorzystaniu wszystkich ich funkcji oraz powiększanie zasobów leśnych jest plan urządzenia lasu. Jest to dokument opracowywany dla każdego nadleśnictwa na okres 10 lat (w uzasadnionych przypadkach może być opracowany na okres krótszy, np. w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej), zawierający opis  i ocenę stanu lasu oraz określający cele i zadania prowadzonej gospodarki leśnej.

Plany urządzenia lasu wykonywane są przez specjalistyczne jednostki m.in. Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Po przeprowadzeniu konsultacji z udziałem społeczeństwa, plany urządzenia lasu zatwierdzane są decyzją Ministra Środowiska.

Przygotowanie planu gospodarowania na terenach leśnych wraz ze wskazaniem celów i zadań do wykonania, uwzględniających zarówno aspekt przyrodniczy jak i ekonomiczny funkcjonowania nadleśnictwa oraz wszystkie funkcje lasu wymaga wykorzystania wiedzy z wielu dziedzin takich jak: ochrona przyrody, botanika, siedliskoznastwo, gleboznawstwo,  klimatologia i in.

Sporządzenie planu urządzenia lasu poprzedzają prace terenowe, które polegają na dokładnej inwentaryzacji i ocenie stanu lasu. Wykonawca planu określa takie cechy lasu jak: struktura, budowa, wiek, skład gatunkowy, stan zdrowotny, warunki glebowo-siedliskowe itp. W pracach tych wykorzystuje się najnowsze osiągnięcia techniki jak skaning laserowy,  dane pozyskane z analizy zdjęć satelitarnych i lotniczych, NMT, NMPT. Dane uzyskane z pomiarów, analiz i obserwacji odzwierciedlane są m.in. na mapach numerycznych (LMN), będących częścią informacji przestrzennej (GIS). Mapa ta w sposób graficzny przetwarza i przedstawia zebrane dane.

Plan urządzenia lasu powinien zawierać m.in.:

• Opis lasów i gruntów, w tym gruntów przeznaczonych do zalesienia
• Określenie zadań związanych z pozyskaniem drewna, zalesieniami i odnowieniami, pielęgnacją i ochroną lasu, gospodarką łowiecką i tworzeniem infrastruktury leśnej (budynki, drogi)
• Analizę gospodarki leśnej w minionym okresie
• Program ochrony przyrody

Plan urządzenia lasu wykonywany jest na podstawie obowiązującej w Lasach Państwowych instrukcji urządzania lasu, do pobrania tutaj.

Aktualnie obowiązujący plan urządzenia lasu dla naszego nadleśnictwa, sporządzony na okres od 01.01.2018 r. do 31.12.2027 r. można znaleźć w Biuletynie Informacji Publicznej.

Tekst: R.Borowski